به گزارش تحریریه، بحث ها بر سر صنعت قطعه سازی ایران مجددا بالا گرفته است، و نشانه این مطلب نیز مصاحبه حمید کشاورز توچایی بنیانگذار و از سهامداران اصلی شرکت قطعه سازی کروز است که در گفتگو با رسانه ها به طرح مسائل مختلفی پرداخت. 

کشاورز به 3 هزار قطعه تولیدی شرکت کروز اشاره کرد و ضمن انتقاد از حسادت رقبا و سایر فعالان عرصه قطعه سازی و خودروسازی گفت که این شرکت 500 میلیون دلار در سال گذشته فروش داشته و توانسته است در 40 سال اخیر رو به جلو حرکت کند، اما یک شرکت کوچک در استانداردهای بین المللی محسوب می شود، اگرچه بزرگترین قطعه ساز داخلی است. 

برای فهم بهتر این مساله که چرا از صنعت قطعه سازی کشور حمایت کافی نشده و بزرگترین قطعه ساز ایران تنها 500 میلیون دلار فروش داشته است؛ و البته با این میزان اندک فروش به مافیایی بودن و بلعیدن رقبا هم متهم می شود؛ نگاهی به بازار جهانی قطعه سازی می اندازیم تا این موضوع مشخص شود که سیاستگذاری خودرویی کشور دارای ایرادهای فراوانی است. 

بزرگترین قطعه سازان دنیا و میزان فروش آنها به ترتیب:

1. بوش آلمان(Bosch) با 47 میلیارد دلار فروش
2. دنسو ژاپن(Denso Corporation) با 43.1 میلیارد دلار فروش
3. کانتیننتال آلمان با 39 میلیارد دلار فروش
4. زی اف(ZF) آلمان با 33.4 میلیارد دلار فروش
5. مگنا اینترنشنال کانادا(Magna International) با حدود 26 میلیارد دلار فروش

در راس قطعه سازان جهانی قرار دارند که مجموعا 170 میلیارد دلار فروش قطعات خودرویی داشته اند. به نظر می رسد که کل فروش قطعه سازان ایرانی کمتر از 1.5 میلیارد دلار در سال باشد که نشان می دهد هنوز وارد خط آغاز مسابقه نیز نشده ایم و با ادامه این وضعیت آینده ای نخواهیم داشت. آلمان ها در بین 5 قطعه ساز برتر جهان 3 نماینده دارند که نشان می دهد بر بازار مسلط هستند. 10 درصد از تولید ناخالص داخلی آلمان را صنعت خودرو و زیرمجموعه های آن تشکیل می دهد. درحالیکه این رقم در ایران به 3 درصد هم نمی رسد. 

چه باید کرد؟

علیرغم فاصله عمیق صنعت قطعه سازی ایران با شرکت های بزرگ بین المللی، فرصت هایی پیش روی شرکت های ایرانی مانند شرکت کروز قرار دارد که می تواند به سرعت آغاز شود. زیرا توافق راهبردی 25 ساله با چین رسما آغاز شده و کشور چین با 115 شرکت خودروسازی به بزرگترین بازار جهان شده است و همین مساله می تواند خودروسازی و قطعه سازی ایران را نیز جهانی کند. 

در مذاکرات اقتصادی با چین که عملا توافق 25 ساله مبنای اقتصادی دارد و جزئیات آن در حال نگارش است، باید از قطعه سازان داخلی؛ در مذاکرات با طرف های چینی؛ مانند شرکت کروز و سایر قطعه سازان موفق دعوت کرد تا از کانال بزرگترین شرکت قطعه سازی دنیا به بازارهای جهانی راه پیدا کنند. 

سیاست کنونی مبتنی بر منزوی کردن قطعه سازان داخلی و عدم ارتباط با شرکت های بین المللی نمی تواند به تحولی مهم در صنعت خودرو کشور منتهی شود. تجربه همکاری با شرکت های فرانسوی نشان داد که توافق های اقتصادی تا زمانی که در راستای منافع عالی سیاسی کشور قرار نداشته باشند به جایی نمی رسد. زیرا فرانسوی ها به دلیل تضاد منافع سیاسی با جمهوری اسلامی ایران کمکی به صنعت خودرو کشور نکردند و زمین سوخته بر جای گذاشتند. 

منافع عالی(High politics) ایران و چین به قدری عمیق است که دو کشور رقم 400 میلیارد دلار یعنی سالانه نزدیک به 16 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی(Foreign Direct Investment) را در دستورکار خود قرار داده اند که اقتصاد ایران را متحول می کند. 

شرکت های چینی فعال در حوزه خودرو 3.9 درصد از بازار قطعات آمریکا را در اختیار گرفته اند و در سال 2018 بیش از 15.7 میلیارد دلار صادرات قطعات داشتند و هر سال به شکل معنی داری بر این رقم اضافه می کنند.

به نظر می رسد که اگر شرکت هایی مانند کروز می خواهند جهانی شوند باید حمایت از آنها در مذاکرات با چین که آینده صنعت خودرو دنیا را در دست دارد حضور داشته باشند تا اژدهای زرد به دریچه ورود صنعت خودرو ایران به بازارهای جهانی تبدیل شود. زیرا مزیت های ایران مانند انرژی ارزان و برخی فلزات پایه می تواند پای قطعه سازان ایرانی را به تعامل با چینی ها باز کند.  

پایان/